Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) Cao Hữu Hiếu nhận định, mặc dù ảnh hưởng của các chính sách thuế quan của Mỹ nhưng với chất lượng quản trị, sự nhạy bén trong điều hành và đoàn kết, quyết tâm của các đơn vị thành viên, trong 9 tháng Vinatex đã hoàn thành thắng lợi mục tiêu lợi nhuận năm 2025 và duy trì đà tăng trưởng cho cả năm 2025.
Nhân Kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10), Đặc san Dệt May và Thời trang Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Cao Hữu Hiếu – Phó Bí thư Đảng ủy, Thành viên HĐQT, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) xoay quanh kết quả này.
* Thưa Tổng Giám đốc, xin ông cho biết nhu cầu thị trường của ngành dệt may hiện nay qua công tác dự báo, khảo sát tại một số thị trường dệt may trọng điểm của Vinatex?
Từ sau đại dịch Covid-19 đến nay là giai đoạn thị trường dệt may có nhiều diễn biến phức tạp và khó lường. Thêm vào đó, chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ đã tác động trực tiếp và tiêu cực đến ngành dệt may Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp trong Tập đoàn nói riêng. Trước tình hình đó, Vinatex đã tổ chức nhiều đoàn công tác khảo sát tại các thị trường trọng điểm như Mỹ, EU, Nhật Bản và Trung Quốc nhằm nắm bắt diễn biến nhu cầu, xu hướng tiêu dùng và cơ hội hợp tác mới.
Các tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực về tăng trưởng xuất khẩu, khi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung hạ nhiệt, nhu cầu tiêu dùng có dấu hiệu phục hồi. Kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam trong 8 tháng đầu năm tăng khoảng 7% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, nhìn tổng thể, nhu cầu tiêu dùng hàng dệt may toàn cầu vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch. Lạm phát và chi phí sinh hoạt cao tiếp tục khiến người tiêu dùng tại nhiều quốc gia thắt chặt chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu.
Đáng lưu ý, sau khi các chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ chính thức có hiệu lực, sức mua tại thị trường này đã sụt giảm mạnh, đơn hàng của nhiều doanh nghiệp giảm từ 20–30%. Theo đánh giá của chúng tôi, quý 4/2025 có thể chứng kiến sự suy giảm rõ rệt hơn về nhu cầu dệt may tại Mỹ, do tác động cộng hưởng của chính sách thuế và tình trạng đặt hàng vượt mức trong nửa đầu năm. Đây là thách thức rất lớn, bởi Mỹ vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất của dệt may Việt Nam, chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành.
* “Cơn lốc” thuế quan của Mỹ đã “quét” qua các doanh nghiệp dệt may thế nào, thưa ông?
Như tôi đã chia sẻ ở trên, Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của dệt may của Việt Nam. Do đó, việc áp thuế đối ứng 20% có tác động trực tiếp và ngay lập tức đến hoạt động của các doanh nghiệp trong ngành. Với mức thuế này, Việt Nam không có lợi thế cạnh tranh với các quốc gia XK dệt may khác, đặc biệt những quy định cụ thể đối với “hàng trung chuyển” (transhipment) sẽ có thể gây ảnh hưởng lớn hơn nữa nếu hàng hóa từ Việt Nam bị đánh thuế bổ sung.
Tác động thực tế là đơn hàng sụt giảm mạnh. Việc tăng thuế khiến giá hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ tăng, lạm phát cao khiến người tiêu dùng giảm chi tiêu. Dù các nghiên cứu, khảo sát của Vinatex cho thấy giá bán lẻ sản phẩm dệt may tại Mỹ gần như chưa tăng, nhưng áp lực chi phí sinh hoạt khác vẫn khiến nhu cầu mua sắm thời trang giảm rõ rệt. Thêm vào đó, khách hàng ngày càng thận trọng, đặt hàng ngắn hạn do chính sách thuế còn thiếu rõ ràng.
Song song với cầu giảm, giá gia công cũng giảm mạnh do sức ép cạnh tranh cũng như yêu cầu của khách hàng về việc chia sẻ một phần chi phí phát sinh từ thuế đối ứng được áp dụng. Điều này khiến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp dệt may suy giảm đáng kể.
Trong 9 tháng đầu năm, tác động của thuế quan chưa quá lớn do khách hàng đẩy nhanh đơn hàng trước thời điểm thuế có hiệu lực. Nhưng tới thời điểm này, tác động của chính sách này đã đủ “ngấm” đối với các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, Vinatex nói riêng. Nếu như trước đây, thời điểm này là giai đoạn cao điểm, đa số các đơn vị đã chốt đơn hàng đến hết năm, thậm chí cho quý 1 năm sau, thì năm nay, các đơn hàng chủ yếu được đặt theo tháng, thậm chí có những doanh nghiệp chưa đủ đơn hàng sản xuất cho tháng 11/2025.
Đối với Vinatex, nhờ theo dõi, dự báo thị trường sớm và phản ứng linh hoạt, tác động tiêu cực được giảm đáng kể. Ngay khi Mỹ tạm hoãn áp thuế đối ứng hồi tháng 4/2025, Tập đoàn đã phát động chiến dịch “90 ngày thần tốc” để tận dụng cơ hội hoàn thành đơn hàng quý II, duy trì đà tăng trưởng từ cuối 2024. Kết quả 9 tháng đầu năm 2025 rất khả quan: doanh thu gần 15.000 tỷ đồng, đạt 80% kế hoạch năm và bằng 110% cùng kỳ; lợi nhuận trước thuế đạt khoảng 1.040 tỷ đồng, hoàn thành 114% kế hoạch cả năm, gấp đôi cùng kỳ. Nếu giữ được đà này, Vinatex có thể tiến sát ngưỡng lợi nhuận mộtnghìn bốn trăm tỷ như năm 2021 – mức cao nhất trong 30 năm phát triển của Tập đoàn.
* Ông nhìn nhận thế nào về tiềm lực cạnh tranh của dệt may trong chuỗi giá trị toàn cầu?
Dệt may là ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đứng thứ ba cả nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và yêu cầu ngày càng khắt khe từ các thị trường nhập khẩu chính, dệt may Việt Nam phải đối mặt với những thách thức không nhỏ.
Thách thức lớn nhất là việc tuân thủ các quy định về xuất xứ sản phẩm để được hưởng ưu đãi từ các hiệp định thương mại tự do, và đặc biệt là nhằm tránh khả năng bị Mỹ áp dụng thuế bổ sung đối với sản phẩm trung chuyển (transshipment). Dệt May Việt Nam cũng như các quốc gia xuất khẩu dệt may khác hiện phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu đặc biệt là từ Trung Quốc. Điển hình như nguyên liệu cho ngành sợi là bông và xơ, chúng ta nhập khẩu 100% bông và tới 90 – 95% xơ, cùng đó là hóa chất, thuốc nhuộm hiện trong nước vẫn chưa sản xuất được… Điều này dẫn đến rủi ro lớn cho ngành Dệt May Việt Nam nếu Mỹ áp dụng quy định thuế quan đối với sản phẩm có tỷ lệ xuất xứ cao từ nước thứ ba, rất có thể phải chịu các mức thuế đối ứng cao hơn nhiều. Do đó, tăng tỷ lệ nội địa hóa nguyên phụ liệu, liên kết chuỗi sản xuất và minh bạch truy xuất nguồn gốc là những yêu cầu cấp thiết.
Thách thức khác là việc nâng cấp vị thế trong chuỗi giá trị dệt may toàn cầu. Dệt may Việt Nam mới chủ yếu tham gia khâu sản xuất, chưa phát triển mạnh ở các công đoạn tạo giá trị gia tăng cao như thiết kế, xây dựng thương hiệu hay phân phối. Ngành dệt may hiện chưa triển khai được các hoạt động này do thiếu hụt năng lực cả về tài chính lẫn nhân lực, đặc biệt là khâu đào tạo đội ngũ thiết kế còn rất yếu. Trên thực tế, bất kỳ thương hiệu lớn nào cũng đều đi song hành với một đội ngũ thiết kế mạnh, họ không chỉ giỏi về kỹ thuật mà còn có khả năng định hình phong cách, tạo ra bản sắc cho thương hiệu. Xây dựng thương hiệu là một quá trình rất dài, đòi hỏi sự kiên trì và đầu tư liên tục. Với tiềm lực hạn chế hiện nay, các thương hiệu thời trang của người Việt thua ngay trên sân nhà khi so tài với các thương hiệu quốc tế có quy mô và năng lực vượt trội. Việc hình thành Trung tâm phát triển sản phẩm với khả năng quy tụ và khai thác nguồn lực dùng chung giữa các đơn vị trong hệ thống là vô cùng cần thiết và chắc chắn sẽ phát huy hiệu quả.
Thứ ba, là áp lực cạnh tranh. Việt Nam không còn lợi thế về giá nhân công so với nhiều quốc gia xuất khẩu khác. Các đơn hàng cơ bản số lượng lớn, có giá gia công thấp đang chuyển dịch sang các quốc gia có giá nhân công rẻ. Muốn duy trì năng lực cạnh tranh, ngành buộc phải nâng cao năng suất tổng hợp, đầu tư máy móc hiện đại, tự động hóa mạnh hơn, thay đổi mô hình tổ chức, cách thức quản trị để có thể chuyển hướng sản xuất sang các mặt hàng cao cấp, chuyên biệt, có giá trị gia tăng cao. Đây là con đường tất yếu để dệt may Việt Nam giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
* Nhìn lại chặng đường nhiều thách thức vừa qua và những cơ hội đang mở ra phía trước, ông muốn gửi gắm điều gì tới các doanh nhân ngành dệt may nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói chung?
Trong bối cảnh đất nước và thế giới có nhiều thay đổi sâu sắc, việc điều hành Tập đoàn với gần60 nghìn lao động khiến tôi thực sự thấu hiểu và đồng cảm với các đồng nghiệp, các doanh nhân trong hệ thống nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nói chung. Dù chịu tác động mạnh từ đại dịch, biến động kinh tế và chính sách thương mại quốc tế, các doanh nghiệp vẫn kiên cường vượt qua, duy trì sản xuất, đảm bảo việc làm cho hàng triệu lao động và giữ vững vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tôi cho rằng, chính những giai đoạn khó khăn ấy đã rèn luyện cho đội ngũ doanh nhân sự bản lĩnh, khả năng thích ứng và tinh thần sáng tạo không ngừng. Với tôi, có ba giá trị cốt lõi đúc kết được từ hành trình đó:
-
Linh hoạt và linh hoạt hơn – thế giới biến đổi không ngừng, và chính sự điều hành linh hoạt mới làm nên thành công.
-
Thông tin, số liệu là nền tảng – mọi quyết định đều phải dựa trên dự báo khoa học và hệ thống dữ liệu chuẩn.
-
Thấu hiểu và đồng hành – chỉ khi quản trị minh bạch, thông tin rõ ràng, thống nhất, thì cả hệ thống mới cùng nhìn về một hướng và đạt hiệu quả tối ưu.
Bước sang giai đoạn mới, khi thế giới đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng xanh – số – bền vững, đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp Việt khẳng định vị thế mới của mình thông qua chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đầu tư công nghệ và xây dựng thương hiệu mang bản sắc Việt Nam. Tôi tin rằng chưa bao giờ doanh nhân Việt Nam có nhiều cơ hội như hiện nay, khi Đảng và Nhà nước ban hành nhiều chính sách cởi mở, coi trọng và tạo điều kiện cho doanh nghiệp, đặc biệt với “bộ tứ trụ cột” 4 nghị quyết đột phá mở ra không gian phát triển rộng lớn cho khu vực kinh tế tư nhân.
Tôi mong rằng cộng đồng doanh nghiệp nói chung và doanh nhân ngành Dệt May nói riêng sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, dám nghĩ dám làm, không ngừng đổi mới để không chỉ vượt qua thách thức mà còn vươn lên làm chủ cuộc chơi, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.
Nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc mừng chân thành và nồng nhiệt nhất nhất tới cộng đồng doanh nhân cả nước và đội ngũ doanh nhân ngành Dệt May Việt Nam.
* Xin trân trọng cảm ơn Tổng Giám đốc!
Theo Đặc san Dệt May và Thời trang số tháng 10/2025. Chi tiết tại đây!
