Trong bức tranh sản xuất công nghiệp hiện đại, khi áp lực về tiến độ, chi phí và chất lượng ngày càng tăng, những cải tiến nhỏ có thể tạo nên sự khác biệt lớn. Tại nhà máy may thuộc hệ thống Tổng Công ty Cổ phần Dệt May Hòa Thọ (Hòa Thọ), một sáng kiến đã ra đời từ chính công việc hàng ngày: số hóa quy trình theo dõi dữ liệu tại Bộ phận Cắt – mắt xích đầu tiên trong dây chuyền sản xuất. Được chắp bút và triển khai bởi anh Ngô Thiên Hoàng – Cán bộ phụ trách Công nghệ thông tin (IT) và anh Trần Đình Tài – Quản đốc Tổ Cắt, sáng kiến không chỉ giúp nhà máy tiết kiệm hàng trăm triệu đồng mỗi năm, mà còn khẳng định vai trò của người lao động sáng tạo trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0.
Bộ phận Cắt – nơi khởi đầu của mỗi sản phẩm
Cắt vải là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng để tạo ra từng chi tiết chính xác theo thiết kế. Tại Bộ phận Cắt, công nhân cần làm việc với sơ đồ, thông số kỹ thuật của từng mã hàng, từng size để đảm bảo các chi tiết may (bán thành phẩm) được cung cấp đầy đủ, đúng chuẩn cho chuyền may. Khâu cắt vải đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, bởi một sai lệch nhỏ về kích thước hay chất liệu cũng có thể dẫn tới lỗi toàn bộ lô hàng. Đi kèm với mỗi sản phẩm là vô số dữ liệu từ bộ phận Cắt như mã hàng, loại vải, màu sắc, kích thước, các phiếu kiểm tra chất lượng kiểm vải trước khi cắt, kiểm bàn trải, kiểm sau khi cắt, báo cáo thay thân, kiểm chất lượng in – thêu… Thế nhưng, tất cả những thông tin quan trọng này đều được ghi chép thủ công bằng giấy trong nhiều năm qua. Sau khi nhân viên phụ trách các công đoạn phải ghi nhiều lần trên nhiều biểu mẫu khác nhau, nhân viên thống kê tiếp tục phải thu gom từng tờ phiếu vào cuối ngày để tổng hợp lên biểu mẫu. Chính vì vậy, cắt vải trở thành công việc tốn hàng giờ đồng hồ, dễ sai sót, chồng chéo và áp lực. Chỉ cần thất lạc một báo cáo giấy, việc kiểm tra lại đơn hàng của cả quý hay cả năm trở thành một “cơn ác mộng”. Chưa kể, chi phí in ấn, giấy tờ, lưu trữ hồ sơ cũng lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Những phiền toái ấy không chỉ khiến người lao động áp lực, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất toàn nhà máy.
Chính từ những bất lợi đó, ý tưởng chuyển đổi số trong anh Thiên Hoàng – cán bộ IT và anh Đình Tài – Quản đốc Tổ cắt của Hòa Thọ đã nhen nhóm. Hai nhân sự đến từ hai lĩnh vực khác nhau đã bắt tay cùng giải bài toán lớn: làm sao để thay thế hoàn toàn giấy tờ, giảm tải tối đa cho người lao động mà vẫn đảm bảo dữ liệu chính xác, dễ sử dụng, đồng thời phải thân thiện với người công nhân ít tiếp xúc với thiết bị thông minh.
Từng bước chuyển đổi số
“Hệ thống phần mềm ban đầu được thiết kế với giao diện tối giản, phù hợp nhập liệu trên máy tính bảng, điện thoại thông minh hoặc máy tính để bàn. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất với chúng tôi không phải lập trình, mà là thay đổi thói quen của người lao động” – nhóm sáng kiến chia sẻ. Những người công nhân đã quen với giấy bút suốt nhiều năm, nay phải thao tác trên màn hình cảm ứng, đồng thời phải tin tưởng một cái chạm có thể lưu trữ hàng nghìn dữ liệu thay vì một tập hồ sơ giấy dày cộm, do vậy tâm lý e ngại, thậm chí phản đối khi tiếp xúc lần đầu là điều dễ hiểu.
Để vượt qua rào cản này, nhóm sáng kiến không áp đặt ngay mà chọn cách tiếp cận và thay đổi dần dần. Họ trực tiếp hướng dẫn từng công đoạn, lắng nghe phản hồi và điều chỉnh phần mềm cho phù hợp với thao tác thực tế. Những lợi ích được chứng minh qua mỗi lần sử dụng: hôm nay tiết kiệm 30 phút nhập liệu, ngày mai thống kê nhanh hơn, tuần sau không còn cảnh đi tìm giấy tờ… Dần dần, sự tiện lợi đã thuyết phục chính những người khó tính nhất.
Hệ thống không chỉ hỗ trợ, mà thay thế hoàn toàn phương pháp truyền thống. Mọi dữ liệu của bộ phận Cắt: từ phiếu kiểm tra đến báo cáo sản xuất đều được nhập trực tiếp vào hệ thống. Các công thức tính toán được lập trình sẵn, đảm bảo chính xác tuyệt đối và cập nhật theo thời gian thực. Thay vì chờ đợi báo cáo cuối ngày, ban lãnh đạo có thể tra cứu ngay lập tức tình hình sản xuất của bất kỳ đơn hàng nào. Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất, khiến sáng kiến này trở thành một cuộc “cách mạng” thay vì chỉ là một cải tiến nhỏ.
Hiệu quả được chứng minh
Kể từ khi áp dụng vào tháng 10/2024 tại Hòa Thọ, sáng kiến số hóa quy trình theo dõi dữ liệu tại bộ phận Cắt đã chứng minh giá trị vượt trội:
- Tiết kiệm trên 500 triệu đồng/năm chi phí giấy tờ, in ấn, lưu trữ.
- Loại bỏ hoàn toàn sai sót và thất lạc dữ liệu.
- Giảm tải đáng kể áp lực cho thống kê viên và công nhân.
- Nâng cao năng suất lao động, giúp 21 chuyền may với 1.200 lao động vận hành trơn tru hơn.
- Gia tăng lợi thế cạnh tranh khi khách hàng ấn tượng với quy trình số hóa hiện đại, minh bạch.
Không chỉ là những con số, sáng kiến đã giúp người công nhân tin rằng công nghệ có thể giúp công việc trở nên nhẹ nhàng hơn, đồng thời thuyết phục ban lãnh đạo về hiệu quả của các sáng kiến từ cơ sở, khẳng định chuyển đổi số là hướng đi tất yếu trong tương lai.
Bắt đầu từ một xưởng áp dụng thí điểm, mô hình đã nhanh chóng lan tỏa và được nhân rộng sang nhiều đơn vị khác. Đến nay, hệ thống số hóa đã được triển khai tại toàn bộ 11 nhà máy của Hòa Thọ và sẽ tiếp tục được nâng cấp với nhiều tính năng mới, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của khách hàng và thích ứng với những thay đổi trong sản xuất. Không chỉ là một giải pháp tình thế, sáng kiến đã trở thành nền tảng lâu dài cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đồng thời mang lại cho nhóm tác giả nhiều ghi nhận, khen thưởng của Tổng Công ty, nhà máy. Sáng kiến đã đạt giải Nhất cuộc thi “Sáng kiến hay, chia sẻ ngay” do Công đoàn Dệt May Việt Nam tổ chức năm 2025.
Chia sẻ với Đặc san Dệt May và Thời trang Việt Nam, nhóm tác giả Thiên Hoàng và Đình Tài bày tỏ niềm vui và tự hào về những thành công đã đạt được. Vui vì những cống hiến đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nhiều người lao động, giúp họ giảm áp lực trong công việc, thuận lợi trong sản xuất, tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu quả quản lý. Tự hào vì nhóm tin rằng trong sản xuất công nghiệp nói chung và ngành may nói riêng còn rất nhiều điều cần cải tiến và có thể cải tiến hiệu quả hơn nữa, điều nhóm đã làm được là một minh chứng giúp lan tỏa cảm hứng cải tiến.
“Lao động là vinh quang, sáng tạo là không giới hạn, chỉ cần bạn nỗ lực từng ngày, thành quả tốt đẹp sẽ đến với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp của bạn”- chia sẻ của nhóm sáng kiến không chỉ là thông điệp dành cho công nhân ngành dệt may, mà còn cho tất cả chúng ta – những người đang sống và làm việc trong một thế giới không ngừng thay đổi.
Theo Đặc san Dệt May và Thời trang số tháng 9/2025. Chi tiết tại đây!
