Bản tin pháp luật Tháng 06/2025 (Số 158)

Bản tin pháp luật Tháng 06/2025 (Số 158)

DOANH NGHIỆP – ĐẦU TƯ
Đã có Luật thay thế Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp

Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp năm 2025, có một số điểm nổi bật sau về CTCP do NN nắm giữ trên 50% đến dưới 100% vốn điều lệ:

Bổ sung, làm rõ một số hành vi cấm: Cấm can thiệp không đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn vào hoạt động SXKD của DN; cố ý báo cáo không trung thực, không chính xác theo quy định PL;
Sửa đổi, bổ sung các nội dung người đại diện phần vốn NN tại doanh nghiệp do NN nắm giữ dưới 100% vốn theo hướng, cụ thể, đơn giản hơn (Điều 27). Theo đó:
- Luật bỏ quy định: Người đại diện phần vốn NN phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu về kế hoạch đầu tư phát triển, kế hoạch SXKD thay vào đó phải xin ý kiến trước khi quyết định đầu tư, chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng vốn đầu tư của DN tại CTCP, Cty TNHH 2TV trở lên có giá trị trên 50% vốn chủ sở hữu và cơ quan đại diện chủ sở hữu có trách nhiệm hướng dẫn để người đại diện xây dựng kế hoạch kinh doanh hằng năm của DN
- Luật bỏ quy định: Người đại diện vốn NN phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu về khen thưởng, kỷ luật, xử lý vi phạm đối với thành viên HĐQT, HĐTV, TGĐ hoặc GĐ và việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, xử lý vi phạm đối với Phó TGĐ hoặc PGĐ.
- Làm rõ: Người đại diện vốn NN phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu phải xin ý kiến về phân phối lợi nhuận sau thuế để trích quỹ thực hiện theo Điều 25 Luật này.
- Bỏ quy định: Người đại diện phần vốn NN phải xin ý kiến cơ quan đại diện chủ sở hữu về các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của ĐHĐCĐ, HĐQT, HĐTV.
Sửa đổi, bổ sung tiêu chuẩn, điều kiện người đại diện phần vốn NN, người đại diện phần vốn doanh nghiệp (Điều 46)
- Bỏ: tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, sức khỏe; hiểu biết pháp luật, có ý thức chấp hành pháp luật;
- Làm rõ và bổ sung: tiêu chuẩn về quan hệ gia đình của người đại diện với người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan đại diện chủ sở hữu;
- Bổ sung tiêu chuẩn: Chưa từng bị cách chức Chủ tịch HĐQT, thành viên HĐQT, TGĐ, GĐ của doanh nghiệp có vốn NN.
Yêu cầu: Kể từ ngày 01/08/2025 đến trước ngày 31/12/2026 doanh nghiệp do NN nắm giữa trên 50% vốn điều lệ có trách nhiệm rà soát, ban hành Điều lệ, quy chế tài chính và quy chế quản lý nội bộ khác của DN phù hợp với Luật này (khoản 1 Điều 49).

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2025.

Đã có Luật Doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung năm 2025

Luật Doanh nghiệp sửa đổi năm 2025 có một số quy định nổi bật sau:

Sửa đổi, bổ sung một số định nghĩa về cổ tức, giá thị trường của phần vốn góp hoặc cổ phần; giấy tờ pháp lý của cá nhân; chủ sở hữu hướng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân (chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp);
Bổ sung thêm nghĩa vụ của DN phải thu thập, cập nhật, lưu trữ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp và cung cấp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi có yêu cầu;
Bổ sung quy định hồ sơ ĐKDN phải có danh sách chủ sở hữu, cụ thể là thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của DN vào Giấy đề nghị ĐKKD;
Bỏ quy định về sử dụng chữ ký số và tài khoản ĐKKD: Theo đó quy định khoản 3, 4 Điều 26 LDN 2020 bị bãi bỏ;
Sửa đổi quy định về giảm vốn điều lệ của CTCP: Theo đó khoản 17 Điều 1 Luật này bổ sung thêm trường hợp CTCP hoàn lại vốn góp theo yêu cầu, điều kiện được ghi tại cổ phiếu cho cổ đông sở hữu cổ phần có quyền ưu đãi hoàn lại theo Luật này và Điều lệ công ty.
Sửa đổi, bổ sung quy định về chào bán trái phiêu riêng lẻ đối với CTCP không phải là công ty đại chúng phải đáp ứng thêm điều kiện sau:
- Có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành theo báo cáo tài chính năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán;
- Trừ tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan.

Luật này hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.

Đã có Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025

Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu năm 2025 có một số điểm mới sau:

Bãi bỏ khoản 2 Điều 2 Luật Đấu thầu năm 2023. Theo đó, các gói thầu thuộc dự án của DNNN theo quy định của LDN và doanh nghiệp do DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ; gói thầu trang bị cơ sở vật chất – kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển KH&CN từ quỹ phát triển KH&CN của DNNN sẽ không chịu sự điều chỉnh của Luật Đầu thầu (điểm b khoản 2 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025);
Thay vào đó: DNNN có các gói thầu trên được tự quyết định chọn áp dụng toản bộ hoặc các điều, khoản, điểm cụ thể của Luật Đầu thầu để thực hiện (điểm c khoản 2 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025) và DNNN được tự quyết định việc mua sắm trên cơ sở bảo đảm công bằng, minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình (điểm b khoản 2 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025;
Bổ sung hình thức đấu thầu “đặt hàng” tại khoản 12 và khoản 17 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025;
Sửa đổi quy định về chỉ định thầu tại khoản 14 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025 theo hướng đơn giản;
Sửa đổi quy định về chào hàng cạnh tranh tại khoản 15 Điều 1 Luật Đấu thầu sửa đổi, bổ sung năm 2025. Theo đó, hồ sơ chào hàng cạnh tranh không bắt buộc quy định tiêu chuẩn về đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu;

Luật này hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.

THUẾ – TÀI CHÍNH
Giảm thuế giá trị gia tăng từ 01/7/2025 đến hết 31/12/2026

Nghị định số 174/2025/NĐ-CP quy định về chính sách giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 204/2025/QH15 ngày 17/6/2025. Theo đó,

Giảm 2% thuế GTGT xuống còn 8% đối với hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% đối với cơ sở kinh doanh tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, trừ một số hàng hóa, dịch vụ quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định này (so với Nghị định 180/2024/NĐ-CP thì Nghị định này đã bổ sung “xăng dầu” làm hàng hóa được giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% (giảm 2%) hoặc
Giảm 20% thuế GTGT đối với cơ sở kinh doanh tính thuế GTGT theo phương pháp tỷ lệ phần % khi xuất hóa hóa đơn đối với hàng hóa, dịch vụ quy được giảm thuế GTGT quy định tại khoản 1 Điều này.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025 đến hết 31/12/2026.

Đã có nghị định hướng dẫn một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024

Nghị định số 181/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng. Theo đó:

Quy định chi tiết 15 nhóm hàng hóa, dịch vụ, giao dịch là đối tượng không chịu thuế (Điều 4), trong đó có một số nhóm hàng hóa, dịch vụ, giao dịch nổi bật sau:
- Chuyển quyền SDĐ theo quy định của pháp luật về đất đai;
- Dịch vụ cho vay mà người nộp thuế không phải là tổ chức tín dụng;
- Chuyển nhượng vốn (một phần hoặc toàn bộ) đã đầu tư vào tổ chức kinh tế khác;
- Xuất bản đặc san, sách khoa học – kỹ thuật;
- Chuyển giao công nghệ theo quy định của Luật Chuyển giao công nghệ, chuyển nhượng quyền SHTT theo quy định của Luật SHTT…
Cơ sở kinh doanh phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào (bao gồm cả hàng hóa nhập khẩu) từ 05 triệu đồng trở lên đã bao gồm thuế VAT.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.

III. MÔI TRƯỜNG – AN TOÀN

Đã có nghị định mới hướng dẫn Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ

Nghị định số 105/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ có một số điểm mới nổi bật sau:

Thay đổi tần suất kiểm tra, gửi báo cáo định kỳ về kết quả thực hiện PCCC tại cơ sở xuống còn 06 tháng/lần đối với cơ sở kinh doanh hàng hóa dễ cháy hoặc các cơ sở theo Phụ lục II của Nghị định này (hầu hết các doanh nghiệp dệt may chịu sự điều chỉnh của quy định này.
Điều chỉnh, quy định chi tiết hồ sơ PCCC, cứu nạn, cứu hộ tại khoản 1 Điều 4 Nghị định này.
Hướng dẫn mới về thẩm định thiết kế PCCC của cơ quan chuyên môn về xây dựng tại khoản 1, 2 Điều 6 Nghị định này.

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.

Đã có nghị định mới quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCCC và cứu nạn, cứu hộ

Nghị định 016/2025/NĐ-CP ngày 106/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 quy định về hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, trong đó có một số điểm mới nổi bật sau:

Bổ sung thêm đối tượng áp dụng tổ chức được thành lập theo quy định của Luật Đầu tư, Tổ chức được thành lập theo quy định của Luật thương mại.
Bổ sung thêm hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ hoạt động có thời hạn đối với hành vi có nguy cơ trực tiếp gây ra cháy, nổ (khoản 6 Điều 18, khoản 11 Điều 20, khoản 8 Điều 21, khoản 6 Điều 23, khoản 6 Điều 24, khoản 8 Điều 25).
Bổ sung một số quy định để phù hợp với Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ: Quy định về xử phạt trong việc trang bị, lắp đặt, sử dụng, bảo quản, bảo dưỡng phương tiện PCCC và CNCH; thông khói, thông gió…
Nâng mức xử phạt đối với một số hành vi có tính chất nghiêm trọng và có nguy cơ trực tiếp gây ra cháy, nổ như: (1) Vi phạm trong sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt; (2) Hành vi vi phạm liên quan đến trang bị, lắp đặt, sử dụng, bảo dưỡng phương tiện, thiết bị PCCC và CNCH; (3) Thành lập và duy trì Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cơ sở, Đội phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chuyên ngành; (4) Hành vi liên quan đến cháy lan; (5) Hành vi liên quan đến thoát nạn; (6) Hành vi liên quan đến không tự kiểm tra về PCCC…

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.

TỔ CHỨC – HÀNH CHÍNH
Đã có nghị định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý thuế

Nghị định số 122/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025 có một số điểm mới về phân quyền, phân cấp trong quản lý thuế:

Trao quyền cho Bộ Tài chính hướng dẫn về hồ sơ khai thuế, thời hạn nộp thuế và địa điểm nộp hồ sơ khai thuế; thủ tục, hồ sơ, thời gian khoanh nợ thuế; dịch vụ hóa đơn điện tử (sắp tới Bộ Tài chính sẽ ban hành các văn bản hướng dẫn về các vấn đề này);
Trao quyền cho Bộ trưởng Bộ Tài chính được thực hiện quyền quyết định xóa nợ đối với DN, HTX thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 85 Luật Quản lý thuế có khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt từ 15 triệu đồng trở lên theo quy định tại khoản 4 Điều 87 Luật Quản lý thuế.